W dniu 17 września 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wydał wyrok dotyczący podziału kompetencji pomiędzy organami Inspekcji Sanitarnej oraz Inspekcji Handlowej (sygn. akt: I SA/OI 568/13).
Wydanie orzeczenia nastąpiło na skutek tego, iż Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny na mocy swej decyzji nakazał spółce A zapewnić prawidłowe oznakowanie wprowadzanych do obrotu kosmetyków, z uwzględnieniem nowej nazwy oraz siedziby firmy, których to zmian firma A nie uwzględniła na etykietach produkowanych kosmetyków.
Od tej decyzji firma złożyła odwołanie do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego zarzucając wydanemu rozstrzygnięciu m.in. naruszenie przepisów postępowania o właściwości rzeczowej przez co, w opinii firmy A, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny nie był organem właściwym rzeczowo do wydania decyzji. Organ drugiej instancji (PWIS) utrzymał w mocy decyzję PPIS. Na powyższe firma A złożyła skargę do Sądu wnosząc o uchylenie wskazywanych decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie stwierdził, iż w jego ocenie decyzje obydwu organów obarczone są wadą powodująca ich nieważność z uwagi na to, że zostały wydane przez organy Inspekcji Sanitarnej, podczas gdy właściwymi organami były organy Inspekcji Handlowej (nieważność na podstawie art. 156 § 1 kpa)
Sąd wskazał, że w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej przewidziano, że do zakresu działania PIS należy m.in. kontrola przestrzegania przepisów odnośnie wymagań higienicznych i zdrowotnych dotyczących “warunków zdrowotnych produkcji i obrotu kosmetykami” – art. 4 ust. 1 pkt 4. Ta kompetencja została uszczegółowiona w przepisie mającym charakter lex specialis. Z treści art. 13 ust. 1 ustawy o kosmetykach wynika, że “Nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy sprawuje na zasadach i w trybie określonym w odrębnych przepisach Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz w zakresie znakowania, zafałszowań i prawidłowości obrotu Inspekcja Handlowa“.
Ustawodawca przewidział zatem podział kompetencji pomiędzy te dwa organy – w zakresie znakowania, zafałszowań i prawidłowości obrotu właściwa jest Inspekcja Handlowa, a w pozostałym zakresie organy Inspekcji Sanitarnej, w trybie określonym zwłaszcza w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Co prawda w ocenie Sądu podział ten nie pozbawia organów Inspekcji Sanitarnej możliwości działania w przypadku stwierdzenia naruszenia zasad sanitarnych przez producenta lub wprowadzającego do obrotu kosmetyk, jednakże organy sanitarne mogą użyć innych środków prawnych niż dotyczące sposobu oznakowania produktów np. mogą nakazywać wycofanie z obrotu kosmetyku powodującego zagrożenie życia lub zdrowia (art. 27 ust. 2 ustawy o PIS)
Z przepisu art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej wynika, że do zakresu działania Inspekcji Sanitarnej należy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, a przepis art. 27 daje podstawę do nakazania usunięcia w ustawowym terminie stwierdzonych uchybień, ale wyłącznie tych dotyczących wymagań higienicznych i zdrowotnych.
W związku z powyższym kompetencje organów sanitarnych są ograniczone do tych sytuacji, gdzie w grę wchodzą higieniczne oraz zdrowotne wymagania, zaś kwestia min. znakowania jest poza zakresem ich kompetencji, gdyż należy do zadań Inspekcji Handlowej, która może wydawać w tej materii wiążące decyzje.
Na marginesie należy wspomnieć, iż z dniem 11 lipca 2013 r. uregulowania kwestii dotyczących produktów kosmetycznych zostały przeniesione na poziom wspólnotowy poprzez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. Jednak kwestie dotyczące uprawnień PIS wynikają nadal wprost z przepisów ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w szczególności z art. 27 stanowiącego o uprawnieniach organu w sytuacji naruszenia wymagań higienicznych i zdrowotnych. Wprowadzenie zatem wskazywanego rozporządzenia, pozostawiającego poza swym zakresem kompetencje poszczególnych krajowych organów, nie doprowadziło do powstania zmian w zakresie kompetencji organów sanitarnych.
Autor: Dorota Brzosko, Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
KONDRAT i Partnerzy biuro@kondrat.pl
źródło zdjęcia: www.freeimages.com