Od dnia 11 lipca 2013 r. we wszystkich krajach Unii Europejskiej, w tym w Polsce, stosuje się Rozporządzenie Komisji Unii Europejskiej nr 655/2013 z dnia 10 lipca 2013 r. formułujące wspólne wytyczne dotyczące komunikatów, które można wprowadzać na opakowaniach produktów kosmetycznych, ale również w materiałach reklamowych mających związek z kosmetykami. Rozporządzenie Komisji Unii Europejskiej doprecyzowuje dotychczasowe przepisy dotyczące reklamowania oraz przedstawiania, etykietowania produktów kosmetycznych.
Przygotowany przez Komisję Europejską katalog wytycznych zawiera sześć głównych wymogów dotyczących komunikatów na produktach kosmetycznych. Są nimi:
- Zgodność z przepisami prawa;
- Prawdziwość udzielanych informacji;
- Poparcie dowodami;
- Zgodność ze stanem faktycznym;
- Uczciwość;
- Świadome podejmowanie decyzji.
Rozporządzenie przedstawia następujące interpretacje wymienionych powyżej wymogów.
Przekaz zgodny z przepisami prawa
Poprzez kryterium zgodności z przepisami prawa, Komisja ogranicza dopuszczalność informacji, które wskazują, że dany produkt spełnia wymogi prawa. Skutkiem tego, każdy zapis wskazujący na określoną zaletę produktu, która wynika jedynie z jego zgodności z minimalnymi wymaganiami prawnymi, oraz sugerująca iż reklamowany produkt otrzymał zezwolenie lub zatwierdzenie od organu kontroli, uważa się za niedozwolone. Dodatkowo dopuszczalność komunikatu powinna opierać się na rozsądnym postrzeganiu przeciętnego konsumenta produktów kosmetycznych na danym rynku, uwzględniając czynniki społeczne, kulturowe i językowe.
Obowiązek udzielania tylko prawdziwych informacji
Wiadomości dotyczące produktów kosmetycznych nie mogą mieć za podstawę informacji fikcyjnych, nieprawdziwych. Zgodnie z Rozporządzeniem, jeśli opakowanie obejmuje wskazanie, że dany produkt zawiera określony składnik, to składnik ten musi być obecny. Zapisy o składnikach odnoszące się do właściwości konkretnego składnika nie mają prawa wskazywać, że produkt końcowy posiada takie same właściwości , jeśli nie jest to zgodne z prawdą. Co więcej, przekazy marketingowe, reklamowe nie mogą wskazywać na to, że wyrażone opinie są sprawdzonymi informacjami, o ile dana opinia nie jest poparta rzetelnymi badaniami.
Przekazywane informacje powinny mieć swoje poparcie w dowodach
Najbardziej rozbudowanym obszarem Rozporządzenia są zdecydowanie kwestie odnoszące się do dowodów przedstawianych zapisów o produktach kosmetycznych.
Z jednej strony wskazuje Komisja, że informacje wyraźnie przesadzone, których przeciętny końcowy konsument nie rozumie dosłownie (przykładowo hiperbole) lub twierdzenia abstrakcyjne nie będą potrzebowały uzasadnienia.
Z drugiej jednak strony, zarówno bezpośrednie jak i pośrednie informacje dotyczące produktów kosmetycznych muszą opierać się na weryfikowalnych dowodach, bez względu na ich rodzaj, a niekiedy również na odpowiedniej opinii ekspertów.
Przykładowo, sformułowanie promocyjne – Badania potwierdziły, że dzięki produktom tej gamy nawilżenie utrzymuje się do 24 godzin; Badania potwierdziły, że już po pierwszym zastosowaniu kolekcji ABC 100% mężczyzn poczuło ulgę, zaufaj opinii ekspertów – powinno znajdować swoje potwierdzenie w odpowiednich badaniach czy też opiniach ekspertów.
W przypadku wykorzystania badań jako dowodów, powinny odnosić się one do danych produktów oraz do korzyści jakich ten produkt dostarcza. Przeprowadzenie takich badań również zostało dookreślone. Badania takie powinny być bowiem przeprowadzane zgodnie z odpowiednio opracowaną i zastosowaną metodyką, tj. metodyką właściwą, wiarygodną i odtwarzalną, a ponadto badania powinny być przeprowadzane w oparciu o kwestie etyczne. Dodatkowo, dowody na poparcie wskazywanych informacji muszą obejmować najnowocześniejsze rozwiązania.
Zakres dowodów lub uzasadnień powinien być niewątpliwie zgodny z prezentowanym rodzajem informacji, bowiem ich zbyt szeroki zakres może zagrażać bezpieczeństwu konsumentów.
Podkreślenia wymaga fakt, iż ocena dopuszczalności informacji będzie opierać się na wadze dowodów obejmujących wszystkie dostępne badania, dane i informacje rozróżniane w zależności od charakteru danego komunikatu jak również od bieżącej wiedzy ogólnej.
Opis produktu kosmetycznego zgodny ze stanem faktycznym
Wskazywane działanie produktu nie może wykraczać poza dostępne, potwierdzające to działanie dowody. Prezentowane twierdzenia nie powinny przypisywać danemu produktowi wyjątkowych cech w przypadku gdy inne podobne produkty dysponują takimi właśnie cechami. Ponadto, niezwykle istotną informacją będzie wyraźne wskazanie iż działanie produktu uzależnione jest od szczególnych warunków (np. konieczność stosowania wraz z innymi produktami).
Uczciwe informacje zawarte na kosmetykach
Informacje obejmujące produkty kosmetyczne muszą być również obiektywne i nie mogą przedstawiać w złym świetle konkurencji czy też oficjalnie używanych składników danych produktów. Należy również pamiętać, iż takie zapisy nie mogą prowadzić do pomylenia jednych produktów kosmetycznych z produktami konkurencji.
Komunikaty umożliwiające świadome podjęcie decyzji
Komunikaty stosowane na produktach kosmetycznych, kierowane do przeciętnego użytkownika końcowego – konsumenta, powinny być jasne i zrozumiałe, a co więcej zawierać takie informacje, które ułatwią konsumentom dokonanie właściwego, świadomego wyboru.
Ostatni element opisywanych norm odnosi się do zawartych w oświadczeniach informacji marketingowych. Komisja zastrzegła, że takie informacje przede wszystkim muszą uwzględniać docelową grupę odbiorców danego przekazu, a także ich umiejętność do zrozumienia konkretnego zapisu. Podsumowując, informacje powinny być więc jasne, precyzyjne, przydatne oraz zrozumiałe dla odbiorców.
Prawidłowe stosowanie wskazanych informacji jest niezwykle istotne dla właściwej oceny komunikatów marketingowych dotyczących wszystkich produktów kosmetycznych.
W rezultacie, osoba odpowiedzialna wprowadzająca do obrotu produkt kosmetyczny powinna zadbać, aby wszelki przekaz marketingowy, zawarty na opakowaniach a także w materiałach reklamowych, był zgodny z obowiązującymi przepisami prawa, gdyż to właśnie ona odpowiada za zgodność produktu z przepisami prawa, w tym jego bezpieczeństwo.
Autor: Monika Faszcza, Kancelaria KONDRAT i Partnerzy
KONDRAT i Partnerzy biuro@kondrat.pl
źródło zdjęcia: www.freeimages.com